مقالات

نقش تعهد بر افزایش کیفیت زندگی سالمندان

The effectiveness of group acceptance and commitment therapy on cognitive emotion regulation, psychological well-being and quality of life in the elderly

اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش وتعهد بر تنظیم شناختی هیجان، بهزیستی روانشناختی و کیفیت زندگی سالمندان

تلخیص: شقایق صادقی

سالمندی یک پدیده اجتماعی بسیار پیچیده است زیرا شامل روابط متقابل بین فرآیندهای بیولوژیکی، روانی، اجتماعی و فرهنگی است. پیری از نظر هنجاری با کاهش در بسیاری از حوزه های مهم زندگی همراه است. در این دوران گیرایی حسی، توانایی های فیزیکی و توانایی های شناختی کاهش می یابد و شبکه های اجتماعی فرد کوچک تر میشود. .به طور کلی، افراد مسن انتقال از کار به بازنشستگی را تجربه میکنند و درگیر اختلالات جسمی ناشی از بیماری های مزمن یا انزوا ی اجتماعی می شوند. در نتیجه تجربه این عوامل استرس زا به عنوان یک تهدید کلیدی برا ی سلامت و بهزیستی در دوران پیری باقی میماند و مراقبت های بهداشتی و مراقبت های طولانی مدت همراه است.

محققان حوزه اجتماعی نیز معتقدند که پیری شامل سه فرآیند به هم پیوسته است.

 اولین فرآیند شامل پیری فیزیکی است، یعنی تغییرات نامطلوبی که در طول سالها در بدن رخ می دهد. فرآیند دوم، پیری روانشناختی، شامل فرآیندهای ناشی از رشد و تکامل شخصیت، مانند تغییرات هیجانی، شناختی و رفتاری است پیری اجتماعی به عنوان فرآیند سوم، مراحل مختلف انتقال از یک پایگاه اجتماعی به پایگاه اجتماعی دیگر را که فرد در طول زندگی تجربه میکند، پوشش میدهد. روند پیری هرگز متوقف نخواهد شد و تنها با رفتارهای سالم مرتبط با سبک زندگی و اقدامات احتیاطی ویژه بهداشتی این دوران به دورانی خوشایند، شاد و سالم تبدیل می شود.

هیجانات نقش اساسی در زندگی انسان دارند. آنها آنچه مهم است را برجسته می کنند و اقدامات و رفتارها را هدایت می کنند. از آنجایی که هیجانات در عملکرد روزانه نقش اساسی دارند، مهم است که بررسی شود پیر ی چگونه بر آنها تأثیر میگذارد. هیجان یک مکانیسم سازگار ی فرهنگی و روان شناختی است که به هر فردی اجازه می دهد تا به طور انعطاف پذیر و پویا به اتفاقات محیطی واکنش نشان دهد.از آنجایی که شاخص های عاطفه منفی مانند عصبانیت، افسردگی و اضطراب، میزان شیوع بیماری و مرگ ومیر بیشتر را پیش بینی میکنند، هیجانات برای سلامتی و بهزیستی نیز مهم هستند.

بهزیستی روان شناختی یک سازه روان شناختی مثبت است که به دیدگاه ذهنی فرد از خود و زندگی مربوط می شود و یک پدیده شخصی است که در فرآیند فعالیت انسان و در سیستم روابط واقعی مردم با محیط اطراف شکل می گیرد. در دوران سالمندی بهزیستی روانی توسط عوامل مختلفی تعیین می شود.

ازآنجا که سالمندان به دلایل زیاد مانند کاهش اعتماد به نفس، نقصان فعالیت و حرکت، از دست دادن دوستان و نزدیکان، و کاهش استقلال مادی و جسمانی در معرض استرس و اضطراب بیشتری قرار میگیرند. دور از انتظار نخواهد بود که بهزیستی روان شناختی آنها به گونه ای منفی تحت تاثیر قرار می گیرد. بهزیستی روانشناختی به کنترل بیماری ها و واکنش پذیری افراد در مقابل مشکلات، کمک میکند. بنابراین سالمندانی که بهزیستی روانشناختی شان افزایش یابد، جو سالمی برای رشد و پرورش خود تأمین میکنند تا در آن جو به رشد و استقلال برسند. .

یکی از شاخص ها و معیارها ی قابل سنجش برای تعیین نیازها و بهبود شرایط سلامت سالمندان، شاخص کیفیت زندگی است. کیفیت زندگی به ادراک فرد از انتظارات فردی، استانداردها و نگرانی ها درچارچوب سیستم فرهنگی و ارزشی که در آن زندگی میکنند برمی گردد. کیفیت زندگی در پیری شناسی عبارت است از رضایتمندی از زندگی که نتیجه اولیه سالمندی موفق است.

افراد سالمند با باورها و افکار غیرمنطقی و اضطراب و نگرانیهایی که به شکل اضطراب فراگیر در زمینههای مختلف تجربه می شوند، دست و پنجه نرم میکنند. در رویکرد مبتنی بر پذیرش که در آن افراد یاد میگیرند بر منابع باقیمانده شان تمرکز کنند.در این درمان از فرآیندهای پذیرش، تمرکز ذهنی، تعهد و فرآیندهای تغییر رفتار به منظور ایجاد انعطاف پذری  روانی استفاده میشود. انعطاف پذیری روان شناختی به معنای توانایی فرد برای ارتباط آگاهانه با زمان حال علیرغم تمام احساسات، افکار، خاطرات و احساسات بدنی است که در آن لحظه تجربه میشود و رفتارهایی را انجام می دهد که در راستای اهداف و ارزش های انتخاب شده فرد باشد.درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر این فرض اساسی استوار است که درد، اندوه، ناامیدی ، بیماری و اضطراب، ویژگیهای اجتناب ناپذیری از زندگی انسان هستند و هدف درمانی آن است که افراد بتوانند با توسعه انعطاف پذیری روانی بیشتر خود را با این نوع چالش ها انطباق دهند.

ابزار سنجش: پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان ، نسخۀ کوتاه پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف  و پرسشششنامه کیفیت زندگی.

منبع:  رویش روان شناسی،مریم رستمی،فردین خسروی .خانجان ی، م.، شهیدی، ش.، فتح آبادی، ج، مظاهری، م.، و شکری، ا. )۱۳۹۳ .)ساختار عاملی و و یژگیهای روانسنجی فرم کوتاه )۱۸ سوالی( مقیاس بهز یستی روانشناختی ری ف در دانشجو یان دختر و پسر. اندیشه و رفتار در روان شناسی بالینی، ۹(۳۲ ،)۲۷-۳۶٫ رستمی، م.، رسولی، م. و کسا یی، ع. )۱۳۹۸ .)مقایسه تأثیر مشاوره گروهی مبتنی بر درمان معنویت محور و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد )ACT ) https://dx.doi.org/10.22055/jac.2019.28942.1664.110-78 ،)۱(۹ ،کاربردی مشاوره. سالمندان زندگی کیفیت بهبود زندگی.Whitmoyer, P.R. (2020). Age differences in emotion regulation strategy use in daily life: Implications for emotional wellbeing. Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Philosophy. The Ohio State UniversityYen, C. F., Kuo, C. Y., Tsai, P. T., Ko, C. H., Yen, J. Y., & Chen, T. T. (2007). Correlations of quality of life with adverse effects of medication, social support, course of illness, psychopathology, and demographic characteristics in patients with panic disorder. Depression and Anxiety, 24(8), 563-570.  

نوشته شده در گروه: مقاله

ارسال دیدگاه (۰) ↓

ارسال دیدگاه