عوامل موثر بر رضایت زناشویی (مهارت اول: موضوعات شخصیتی)
مهارت اول: موضوعات شخصیتی[1]
سخنرانی: بررسی ابعاد شخصیتی
بحث گروهی
تکنیک به همراه مثال
تکلیف
سخنرانی: بررسی ابعاد شخصیت
شخصیت یعنی «مجموعه‌ای از رفتار و شیوه‌های تفکر شخص درزندگی روزمره که با ویژگی های بی همتا بودن، ثبات (پایداری) و قابلیت پیشبینی» مشخص می‌شود. از این تعریف چندین نکته قابل استنباط است.
بی همتایی و تفاوت: شخصیت یک فرد بی‌همتاست و در عین بعضی مشابهت‌ها، هیچ دو شخصیت یکسان و همسان وجود ندارد.
ثبات داشتن (پایداری): اگر چه افراد در شرایط و محیط هایگوناگون در ظاهر رفتار متضاد و مختلفی دارند، ولی در طول زمان (مثلاً چندیندهه) رفتار و واکنش و هم چنین شیوه تفکر آنها دارای یک در ثبات نسبی دائمیاست.
قابلیت پیش بینی: با توجه کردن و مطالعه رفتار و نوعتفکر اشخاص می‌توان سبک رفتاری و تفکری افراد را با احتمال زیاد پیش بینیکرد. قابلیت پیش بینی رفتار با «ثبات در رفتار» رابطه متقابل دارد.
بحث گروهی:
با توجه به ملاک های نام برده اشخاص به طور کلی دارای شخصیت متمایزی نسبت به دیگران هستند. البته این موضوع دلیل نمی شود تا افراد نتوانند شناخت کافی از هم پیدا کنند. برای مثال هر خانواده در شرف تشکیل به اندازه ای سعی در شناخت همسر خود دارد و بر مبنای آن اقدام به شناخت می کند:
در این جا سعی کنید ویژگی های شخصیتی خود و همسرتان را به صورت خلاصه توصیف نمایید:
(در این بخش هر فرد می تواند آن چه را که شناخت از خود و همسرش است بیان نماید و ویژگی های رفتاری مثبت و منفی را توصیف نماید)
تکنیک: ویژگی های شخصیت سالم
طبق ديدگاه آلپورت شخصيت بالغ داراى صفات و ويژگى هاى ذيل است؛ ويژگى هايى كه به عقيده آلپورت كاملاً با هم مرتبط هستند:
1. بسط و گسترش خويشتن[2]
طبيعى است كه هر انسانى خود را دوست دارد و از خويش مراقبت مى كند. وى مسائل و موضوعات خود را مهم به حساب مى آورد، به اندازه توان خود كار مى كند تا هم از خودش مراقبت كند و هم به رفاه و راحتى برسد. بسط خويشتن اشاره دارد به اين كه درگيرى و مشغوليت فرد در موضوعاتى است كه بيرون از «خود» وجود دارند. چنين فردى خالصانه و صادقانه با موضوعى كه خارج از خويشتن خويش است، مشغول شده، مقدارى از نيرو و وقت خود را صرف آن مى كند. آلپورت چنين چيزى را «درگيرى اصيل و صادقانه» مى نامد.
2. ارتباط گرم و صميمى خود با ديگران[3]
به عقيده آلپورت، فرد سالم و كامل قادر است به صورت صميمانه با ديگران نیز ارتباط برقرار كند. وى ارتباط با ديگران را به دو نوع تقسيم مى كند:
الف ـ نزديكى، صميميت و عشق به ديگران[4];
ب ـ همدردى، دل سوزى و درك موفقيت ديگران[5].
الف ـ صمیمیت، عشق و محبتى است كه فرد نسبت به نزديكان و خويشاوندان خود از قبيل پدر و مادر، فرزند، همسر و يا دوست صميمى دارد. فرد سالم به شيوه اى حقيقى و بى ريا با ديگران ارتباط برقرار مى كند و به صورت واقعى به آنان عشق می ورزد. وى، هم به فكر رفاه و سعادت خويش است و هم به فكر رفاه و سعادت كسانى كه با آن ها در ارتباط است. عشق و محبتى كه به وسيله يك شخص كامل و سالم ابراز مى شود به صورت خالصانه و آزادانه و بدون هيچ گونه شرط و شروط و توقّعاتى مى باشد.
ب ـ همدردی و درك موفقيت ديگران، شامل درك موقعيت اساسى انسان است و به معناى احساس قرابت و نزديكى با تمام افراد مى باشد. فرد كامل و سالم ضعف ها و قوّت ها، شادى ها و غم ها، فرازها و نشيب هاى خود و ديگران را درك مى كند. او مى داند كه هم خودش و هم ديگران در زندگى با موفقيت ها و شكست هايى روبه رو خواهند شد.
3. امنيت روانى[6] (آرامش درونى)
آلپورت معتقد است كه فرد بالغ از لحاظ روانى و درونى ايمن و آرام است. وى عواطف خود را قبول داشته، به خوبى از عهده آن ها برمى آيد؛ به اين معنى كه وى عواطف خود را تجربه نموده، هدايت كرده، و آن ها را تحت اراده خودش به نمايش گذاشته، آن ها را ابراز مى نمايد. او با عواطف خود در جنگ و كشمكش نيست. هيچ گاه عواطفش بر او حاكم نمى شوند و از مهار او به در نمى روند. چنين فردى تمام جنبه هاى خودش، ضعف ها و قوّت هايش را مى پذيرد. وى نه به دليل شكست هايش مأيوس و زمينگير مى شود و نه به نقاط مثبت خويش مغرور مى گردد.
4. هوش كاركردى[7]
اين ويژگى به ميزان هوش و استعدادى اشاره دارد كه به فرد اجازه مى دهد قادر باشد در زندگى به وظايف خودش خوب عمل كند. به عقيده آلپورت، مهم نيست كه يك انسان از چه سطحى از هوش برخوردار باشد، بلكه مهم اين است كه چگونه بتواند از هوش خود استفاده نمايد و آن را به كار بگيرد. طبق ديدگاه آلپورت، يكى از كاركردهاى عمده هوش، حل مسائل روزمره زندگى است. وى معتقد است: براى اين كه هوش از كاركرد خوبى برخوردار باشد دو چيز لازم است: يكى درك درست واقعيت و شناخت موقعيت و ديگرى داشتن ذهنى شفّاف و روشن.
5. آگاهى از خود[8] (بصيرت به خود)
به عقيده آلپورت، فرد بالغ داراى يك فهم واقع بينانه از خود مى باشد. او قادر است خود را همان جور كه هست، ببيند؛ هم نقاط خوب و هم نقاط بد خودش را.
آلپورت بيان مى دارد كه آگاهی از خود، ارتباطى است بين آن چه فرد واقعاً هست و آنچه فكر مى كند مى تواند باشد (ارتباط بين خودِ واقعى و خودِ آرمانى.)
به عقيده آلپورت، شخصى كه به خود بصيرت دارد، معمولاً با ديگر افراد ارتباطات بهترى دارد. وى ارتباطات واقع ترى را با ديگران برقرار مى كند و از طريق همين توانايى، بر ايجاد ارتباط واقعى تر، مى تواند ارزيابى واقعى ترى از خود و ديگران داشته باشد. چنين شخصى در زندگى و مسائل مربوط به آن، صددرصد خشك و جدّى و غيرقابل انعطاف نيست، بلكه گاهى با حوصله و شوخ طبعى از كنار مسائل آن مى گذرد. چنين فردى هرگز ديگران را به مسخره نمى گيرد و آنان را ضايع نمى كند.
6. وحدت و يكپارچگى شخصيت[9]
آخرين و مهم ترين معيار ويژگى يك شخصيت سالم و كامل وحدت و يكپارچگى شخصيت در زندگى است. براى فهم نظر آلپورت در مورد اصطلاح یکپارچگی شخصیت، فهم مفهوم و مراد وى از شخصيت لازم به نظر مى رسد.
طبق ديدگاه آلپورت، شخصيت يك نظام واحد روانى ـ جسمانى است كه فرد از طريق آن، با دنياى خويش در تعامل و ارتباط است. طبق اين تعريف، شخصيت يك نظام كلى است كه از دو زيرنظام روان شناختى و جسمانى تشكيل شده است. مثل هر نظام ديگر، نظام شخصيت نيز به شيوه اى واحد و متحد كار مى كند. بنابراين، اين زيرنظام ها بايد در يك نظم و هماهنگى خاصى كار كنند تا نظام شخصيت بتواند عمل كند. عملكرد شخصيت تعامل با دنياى اطراف است براى ارضاى نيازها و رسيدن به اهداف. به عقيده آلپورت، براى اين كه شخصيت بتواند به يك شيوه واحد عمل كند، نيازمند وحدت و يكپارچگى است.
تکلیف:
گروه یا خانواده باید سعی کند ابعاد مختلف و تکالیف خود را مرور و بررفتار خود آگاهی و تسلط داشته باشند.
[1]personality issues
[2]Extension of the self
[3]Warm relating of self to others
[4]Intimacy
[5]Compassion
[6]Emotional Security
[7]Functional intelligence
[8]Self – insight
[9]Unifying philosophy
نوشته شده در گروه: رضایت زناشویی, روانشناسی
ارسال دیدگاه (۰) ↓